Ik geloof in de vooruitgang. Ik geloof dat de digitalisering een stap voorwaarts is, in alle sectoren, ook in mijn sector van verzekeringen en beleggingen. Ik geloof, nee ik wéét, dat die revolutie mij tezelfder tijd schrik inboezemt. Ik geloof dat ik niet alleen sta met mijn schrik. Veel onafhankelijke makelaars bijten op hun nagels. Gedeelde schrik, halve schrik? Nee, niet echt. Ik geloof in digitalisering, maar… zijn we er wel klaar voor? Houden we het beest van bits en bytes wel op de juiste manier in bedwang?
De ene onheilstijding snelt de andere voorbij. Banken slanken in recordtempo af en verzekeraars heten vervangen te worden door robotten. Ben ik, zijn mijn medewerkers, straks ook herleid tot een app of een algoritme? Het vraagteken uit de vorige zin kan niet groot genoeg staan. Ik ben geen makelaar in zekerheden. Niet alleen de financiële wereld, zowat alle sectoren zijn slachtoffer van een pervers perpetuum: om de kosten te drukken wordt er gedigitaliseerd, waarna er wordt ‘gesaneerd’. Vraag is hoe gezond we allemaal worden van die ‘saneringen’. Waar automatisatie komt, volgen automatisch ontslagen. Het kan toch niet zijn dat het eindpunt van de vooruitgang is dat we allemaal met onze vingers moeten draaien? En mocht dat toch zo zijn, dan is het hoog tijd om ons economisch verdienmodel eens tegen het licht te houden.
‘Ik geloof in de vooruitgang’, klinkt nu wellicht een beetje wrang. En toch. Misschien ging het zo snel niet als nu, misschien wel. Ik was er niet bij, toen eerdere industriële revoluties de wereld deden kantelen. Wel ben ik er vrijwel zeker van dat de mensen schrik hadden van wat komen ging. Driemaal leidde de industriële revolutie naar een betere toekomst. Meer kansen voor meer mensen – ook al hadden machines ons beroofd van ons hard labeur. Zal het een vierde keer lukken, nu, tijdens deze vierde industriële revolutie? Geen idee.
Toch is het onze plicht om niet te wanhopen en vooral te zoeken naar de nieuwe kansen. Die moeten er hoe dan ook zijn.
Onszelf heruitvinden
Net zoals zovelen, moet ik mezelf ook heruitvinden. Collega-makelaars zullen dat ook moeten doen. Is een deel van het werk dat mijn medewerkers en ik doen vervangbaar door een algoritme? Vermoedelijk wel. Zijn wij als experten vervangbaar? Dat denk ik nu niet. Ik verklaar me nader: ik noem me graag een coach, een adviseur. Iemand die in de kranten vooral leest wat tussen de regels staat en met die verscholen kennis zijn klanten helder leert nadenken over de centen die ze willen beleggen, de reële en soms onvermoede risico’s die ze lopen… De financiële wereld lijkt een rationele wereld, maar is een kluwen van emoties. Beurskoersen klimmen en dalen op het ritme van een zenuwachtig hart. Wie houdt je hand vast en leidt je naar de uitgang als je beleggingsfondsen of je aandelen kelderen? Het internet? Ik dacht het niet. Wie komt je opzoeken in het ziekenhuis na een zwaar ongeval of slepende ziekte om je papieren in orde te maken en je een hart onder de riem te steken? Het internet? Ik dacht het niet. Wie onderzoekt of je het juiste profiel hebt voor deze of gene vorm van sparen of beleggingen? Het internet? Ja, de vragenlijsten op het internet doen je dat geloven, maar weet die machine aan de andere kant van de glasvezelkabel écht hoe je je toekomst ziet? (Daar draait het namelijk om bij beleggingen: wat is je doel?) Ik dacht het niet, dus.
Het kantoor van de toekomst
Zoveel vragen en onzekerheden en toch bouw ik aan wat ik beschouw als ‘het advieskantoor van de toekomst’. Neem dat bouwen maar letterlijk. Ook al ben ik de zestig gepasseerd (mijn lichaam, niet mijn geest), toch investeer ik een klein kapitaal in een nieuw kantoor. Omdat ik ervan overtuigd ben dat wij als onafhankelijke adviseurs ook overmorgen een essentiële rol te vervullen hebben. Dat zal niet de rol zijn die we vandaag spelen. Hoe die rol eruit zal zien, daar probeer ik dag in dag uit achter te komen. Wel geloof ik dat mensen met mensen spreken. Vooral als het over hun (financiële) toekomst gaat. Ik geloof dat iedereen baat heeft bij een onafhankelijke, professionele gids die je in vertrouwen door de complexe wereld van bank en verzekeringen leidt – omdat hij/zij oprecht het beste met je voorheeft. Net dat is de roeping van mij en mijn medewerkers.
Ik schreef het al: ik geloof in de vooruitgang. Ik geloof in morgen, maar gisteren iets meer dan vandaag.